Khngbiếttựbaogiờ,ngườixưađthốtlnmộtcurấtgiảnđơnnhưngchnhxc,mchođếnngynayhầuhếtchngtakhngailkhngbiết:"Ởsaochovừalngngười..."
Vng,quảthậtkhngcmộtchuẩnmực,mộtphongcchsốngnocthểlmhilngđượctấtcảmọingười.Chngtaphảibuồnbmthừanhậnđiềuđ,chodchnhchngtalnhữngconngười,vđềulđốitượngđng"thanphiền"vsựkhtnh...nichung.Vbấtcứmộtnỗlựcnonhằmvạchramộtchuẩnmựcsốngcthểlmhilngtấtcảmọingườiđềuphảiđiđếnthấtbại.Sởdĩnhưthế,đơngiảnchỉlvcchnhncủamỗingườivềcungcchxửthế,vềcigọilmột"chuẩnmựcchung,"đềucsựkhcbiệt,khngaihontongiốngvớiai.
Tuynhin,cũngtừxaxưa,conngườiđbiếtđếnsựcầnthiếtphảivạchranhữngquytắcsốngchungchomỗicộngđồng.Vmốilinhệqualạilẫnnhau,nndmuốndkhngvẫnphảicnhững"nguyntắcchung"đểmỗithnhvintuntheo,đảmbảochosựhohợptốithiểucủamộtcộngđồng.
Vthế,chngtakhnglấylmlạkhithấymỗixhộikhcnhautừđngsangtyđềucnhữngphongtục,tậpqunkhcnhau,hnhthnhtừnhữngcungcch,nhữngchuẩnmựcsốngkhcnhau.
Tầmquantrọngcủanhững"nguyntắcsốngchung"nhưthếcũngthayđổikhcnhauquatừngthờiđại.Vobuổibansơcủaloingười,khichưacluậtphp-hoặcniđnghơnlluậtphpchưacsựhonchỉnhvhiệuquảquảnlxhộinhưbygiờ,những"nguyntắcsốngchung"nhưthếltốicầnthiết,vngipngănngừanhữngsựvachạmlẫnnhaugiữaccthnhvintrongcộngđồng.Đếnnhữngxhộictổchứccaohơnnhưvothờiphongkiến,mộtsố"nguyntắc"đượcchuyểnsangthnh"luật"vđượcccnhcaitrịdựatheođểquảnlxhội.Tuynhin,cộngđồngxhộivonhữngthờikỳấyvẫncnlqurộnglớnsovớitầmkiểmsotcủaccvịvuacha,vrấtnhiều"nguyntắc"đượctựnguyệntuntheoởtừngđịaphương,chnghnhthnhnnnhữngtậptục,những"lệlng."