Zuid-Holland, met tekeningen en wandelkaarten. Craandijk, de dominee die van wandelen hield, deed verslag van zijn tochten in de serie Wandelingen door Nederland (1875-1888).In deze bundel over Zuid-Holland wandelt Craandijk door Gouda "vermaard om zijn kaas, zijn pijpen en zijn geschilderde glazen" en overpeinst haar welvaart. Craandijk vindt dat het polderland een zekere eentonigheid heeft, maar geeft toch prachtige beschrijvingen van dit zo Hollandse landschap. Tijdens de wandelingen over Goeree en Overflakkee onthaalt Craandijk de lezer op bespiegelingen over de strijd tegen het water en hoe deze strijd "ons volkskaraker" heeft gevormd en spreekt over "dien ernstigen, geduldigen, volhardenden arbeid, waaraan de vreemdeling de stroefheid, de degelijkheid, de taaije vasthoudendheid van onzen volksaard toeschrijft."Jacobus Craandijk (1834-1912) was predikant, leraar, schrijver en tekenaar. Hij was oprichter van een wandelgenootschap en deed verslag van zijn omzwervingen in de serie Wandelingen door Nederland (1875-1888). Craandijk stamde uit een oude Amsterdamse familie. De Craandijken behoorden tot de welvarende burgerij. De familie woonde 's winters in en 's zomers buiten de stad. De jonge Craandijk groeide op "deels als een wel opgevoed stedeling, deels als een vrij buitenkind." Van deze "in vrijheid gesleten jeugd," heeft Craandijk diens zin voor "buiten" opgedaan, die hem levenslang heeft gekenmerkt.